Αδώνεια Πάσχα αρχαίων Ελλήνων
Οι θεμελιώδεις αξίες του χριστιανικού Πάσχα, δηλαδή ο Θάνατος και η Ανάσταση τιμούνταν και στην αρχαία Ελλάδα, αναφορικά όμως με τις αλλαγές που συμβαίνουν στη Φύση. Κάθε άνοιξη, προς τιμή του θεού, κατά την πρώτη πανσέληνο μετά την εαρινή ισημερία, στην ηπειρωτική Ελλάδα γιορτάζονταν τα «Αδώνια», ένα φεστιβάλ στο οποίο συμμετείχαν κυρίως γυναίκες. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Άδωνης ήταν αρχαίος θεός, γιος του Κινύρα και της κόρης του Σμύρνας. Τον άνομο αυτό έρωτα τής τον ενέβαλε η Αφροδίτη, επειδή δεν την τιμούσε. Όταν ο Κινύρας ανακάλυψε ότι είχε συναναστραφεί με την κόρη του, γεμάτος οργή και αηδία, την κυνήγησε στα βουνά όπου είχε καταφύγει, για να την σκοτώσει. Η Αφροδίτη όμως πρόλαβε και μεταμόρφωσε τη Σμύρνα σε φυτό και καθώς το σπαθί έκοβε τον κορμό, ξεπήδησε ένα πανέμορφο μωρό, ο Άδωνης. Ήταν τόσο όμορφος, που η θεά Αφροδίτη τον έκρυψε σε μια λάρνακα και τον έδωσε στην Περσεφόνη, η οποία κατοικούσε στον Κάτω Κόσμο, για να τον φυλάξει μέχρι την ενηλικίωση του. Όταν όμως το αγόρι μεγάλωσε, η Περσεφόνη, που ήταν πλέον ερωτευμένη μαζί του, αρνήθηκε να τον επιστρέψει και η Αφροδίτη ζήτησε τη βοήθεια του Δία, ο οποίος πρόσταξε να ζει το αγόρι τέσσερις μήνες με την καθεμία τους και τέσσερις όπου αυτό ήθελε. Τότε η Αφροδίτη τον γοήτευσε με τη μαγική ζώνη της, ώστε να περνάει και τον υπόλοιπο χρόνο του μαζί της, προκαλώντας την οργή της Περσεφόνης, η οποία έστειλε έναν αγριόχοιρο που τρύπησε το αγόρι με τους χαυλιόδοντές του και το σκότωσε. Ακολουθώντας το μύθο, η πρώτη μέρα της γιορτής ονομαζόταν «Αφανισμός» και ήταν ημέρα πένθους για τον θάνατο του θεού. Μέσα στα σπίτια τοποθετούνταν κέρινα ή ξύλινα ομοιώματα του θεού σε νεκρικά κρεβάτια και στολίζονταν με λουλούδια, κλαδιά και φρούτα, ενώ έκαιγαν θυμίαμα και λιβάνια. Στη συνέχεια, γυναίκες με ξυρισμένα μαλλιά, ξυπόλητες και γυμνόστηθες μετέφεραν τα ομοιώματα του θεού στους δρόμους, θρηνώντας και τραγουδώντας ειδικές ψαλμωδίες, τα «Αδωνίδια», με τη συνοδεία αυλού. Στην περιφορά τους μετέφεραν και τους λεγόμενους «Κήπους του Άδωνη», δηλαδή γλάστρες με φυτά που φυτρώνουν αλλά και μαραίνονται γρήγορα. Στο τέλος της πομπής πετούσαν τα ομοιώματα και τους «κήπους» στη θάλασσα, σε μια πηγή ή σε ένα ποτάμι, με παρακλήσεις να επιστρέψει ο θεός από τον Κάτω Κόσμο. Η δεύτερη μέρα των «Αδωνίων», η «Εύρεση», ήταν μέρα χαράς και γιορτής για την ανάσταση του θεού, κατά την οποία θυσίαζαν αγριογούρουνα και έτρωγαν πλούσια γεύματα. Ο Άδωνις είναι μια προσωποποίηση του μυστηρίου της βλάστησης και η γιορτή του ήταν μια ιεροτελεστία που αποσκοπούσε στην αναζωογόνηση της γης με τη βοήθεια του νερού. Ο θάνατός του αντιπροσωπεύει το μαρασμό της φύσης τον χειμώνα, και η ανάστασή του την αναγέννησή της με τον ερχομό της άνοιξης. Η παραμονή του κοντά στην Περσεφόνη συμβολίζει τη φύτευση του σπόρου και η επιστροφή του στην Αφροδίτη τη βλάστησή του.